Espainia hegoaldeko txabola herriak erretzen dira aldizka, marrubiak baldintza txarretan biltzen dituzten langileak bizi dira eta gure dendetako apaletan bukatzen dira..
"Eskualde horretako fruta eta barazkiekin giza eskubideen urraketa arrisku erreala dago", dio Huib Huyse, KU Leuven-eko Garapen Iraunkorreko ikerketa-taldearen buru eta in situ ikerketa bat prestatzen ari dena.
Espainia da Europar Batasuneko fruta eta barazki ekoizlerik handiena eta garrantzitsuena marrubiaren laborantza da. Urtero, Andaluziak 'urre gorri' horretatik 240,000 tona ekoizten ditu, 500 milioi euro baino gehiagoko diru-sarrerak lortzeko. Sasoiko 17,000 langile marokoar inguru uzta horren bila datoz, Espainia eta Marokoren epe luzerako aldebiko akordio baten baitan. Azken urteotan, ordea, sexu-abusu eta esplotazio istorio gehiago sortu dira.
Joan den udan, NBEren muturreko pobreziarako eta giza eskubideetarako txostengileak, Olivier De Schutter belgikarrak, hainbat aldiz piztu zuen alarma. "Espainiako sasoiko langileentzako baldintzak azkar hobetu ezean, hildakoak izango dira", esan du.
Gure herrialdean marrubi salmenta guztien zati txikia
Espainiako marrubi horien ehuneko laurogeita hamar esportatzeko dira, batez ere Europar Batasunean, gure herrialdera ere. De Morgen egunkariak Lidl, Aldi, Colruyt, Delhaize eta Carrefour supermerkatu kateetan egindako inkesta batek erakusten du marrubien salmenta osoaren zati txiki bati dagokiola.
Belgikako marrubi ekoizleek ahal duten guztia egiten ari dira neguak negutegietan argiztatutako laborantzarekin zubitzeko, baina garestiagoa da. Otsailetik apirilera bitartean, gure herrialdeko supermerkatu kate guztiek Espainiako marrubien zati bat gutxienez erabiltzen dute. Kate gehienek Espainiako marrubiak urteko bolumenaren ehuneko hiru-bostetan kalkulatzen dituzte, baina Delhaizerentzat horrek Espainiatik datozen 200,000 kilo marrubi inguru suposatzen du oraindik.
Europako Batzordeak proposamen bat egin nahi du ekainean, enpresek proaktiboki jokatzera behartzen dituen zuzentaraua izan daitekeena. Marc-Olivier Herman – Oxfam
Supermerkatu kate guztiek azpimarratzen dute ikuskaritza enpresekin lan egiten dutela lan baldintzak kontrolatzeko. «Ikusketak irtenbide baten parte izan daitezke, baina horri buruzko azterketa kritiko asko daude», dio Huyse ikertzaileak. «Eskualde horretako fruta eta barazkiekin, nolanahi ere, giza eskubideen urraketa arrisku erreala dago».
Proaktiboa izan
"Kontraesana dago, alde batetik beti preziorik baxuena negoziatzen baduzu eta bestetik lan baldintzak egiaztatzeko auditoria bat agintzen baduzu", dio Oxfameko Marc-Olivier Hermanek. «Europako Batzordeak proposamen bat egin nahi du ekainean, eta Didier Reynders Europako Justizia komisarioak hartuko du protagonismoa. Hau izan daiteke enpresak proaktiboki jokatzera behartzen dituen zuzentaraua».
Espainian bertan, enpresak eta gobernuak ardurak elkarri leporatzen dizkiote. Esaterako, Espainiako hegoaldeko Palos de Frontera herriko kontseiluak Espainiako gobernuari begiratzen dio. «Pertsona hau paperik gabe etorri zen hona, afrikarrak dira, beltzak. Immigrazioa estatu kontua da, ez udal batena».